Hægðatregða

Hægðatregða er eins og liggur í orðann hljóman, tregar hægðir, harðar hægðir sem erfitt er að losa sig við eða koma með margra daga millibili.  

Því fylgir oft sársauki við endaþarmsopið þegar viðkomandi hefur hægðir, en sprungur hafa oft myndast í kringum endaþarmsopið.  Í flestum tilfellum er hægðatregða ekki hættuleg en það er hvimleitt að vera með hægðatregðu og oft er hægt að mýkja hægðirnar á einfaldan hátt. 

Hægðatregða getur þó verið merki um annan undirliggjandi sjúkdóm og ef ekkert gengur að mýkja hægðirnar með einföldum aðgerðum er ástæða til að leita til læknis og láta athuga málið frekar.  Komi blæðing frá endaþarmi ætti að láta lækni rannsaka það.

Helstu einkenni

Sársauki og blæðing við endaþarmsop þegar viðkomandi hefur hægðir.

Sú tilfinning að vera enn mál eftir hægðalosun.

Þensla á kvið.

Helstu orsakir

Of lítil vökvaneysla, þ.e. drukkið of lítið.

Neysla trefjasnauðrar fæðu. Trefjar eru ómeltanlegur hluti fæðunnar og haldast því í þörmunum og draga til sín vökva sem gerir hægðirnar mýkri.

Hægari efnaskipti (eins og verða t.d. þegar skjaldkirtillinn starfar of hægt.)

Hreyfingarleysi

Ristilkrampar.

Bakverkir.

Langvinnur nýrnasjúkdómur.

Krabbamein í ristli eða endaþarmi.

ýmis lyf t.d.  kódein, járn og lyf sem binda magasýrur.

Hvað er best að borða til að forðast hægðatregðu?

Trefjaríka fæðu eins og hveitiklíð, gróft korn, ávexti og grænmeti.

Drekka mikinn vökva, 8-10 glös af vatni á dag.

Heitir drykkir eins og te, kaffi eða heitt vatn geta örvað hægðirnar.

Gott er að drekka sveskju- eða plómusafa.

Forðast fín brauð, kökur og sykur.

Aðrar ráðleggingar

Hreyfðu þig reglulega því hreyfing hefur góð áhrif á starfsemi þarmanna og dregur almennt úr streitu.

Vendu þig á reglulegar hægðir. Best er að hafa hægðir fyrsta klukkutímann eftir morgunmat. Taktu það rólega og sittu a.m.k. í 10 mínútur hvort sem þú hefur hægðir eður ei.

Það getur hjálpað að halda dagbók til að reyna að finna út hvað það er sem veldur einkennunum.

Hvaða afleiðingar getur langvarandi hægðatregða haft?

Gyllinæð.

Ofnotkun hægðalyfja  með þeim afleiðingum að viðkomandi verði háður þeim.

Kviðslit vegna of mikils þrýstings við hægðir.

Leg- eða endaþarmssig.

Framtíðarhorfur

Yfirleitt er hægt að laga ástandið með aukinni hreyfingu, breyttu mataræði og mikilli neyslu vökva.    Hægt er að fá einhver hægðalyf án lyfseðils í apóteki og er um að gera að spyrjast fyrir um það í apótekinu, sérstaklega þá lyf sem mýkja hægðirnar.

Ef ástandið lagast ekki, einstaklingurinn léttist, fær kviðverki, ef kemur blóð eða slím með hægðum þá þarf að leita læknis.  Þá er nauðsynlegt að athuga hvort hugsanlega sé einhver sjúkdómur sem orsakar ástandið og/eða gefa virkari hægðalyf.

Heimild: doktor.is