Hvað þreytir okkur svona mikið? Hver þreytir okkur svona mikið? Það er ekki nátt- úrulögmál að koma þreyttur heim úr vinnunni eða skólanum – tveir einstaklingar geta unnið nákvæmlega sama starf og annar þeirra kemur úrvinda heim en hinn í fullu fjöri.
Af hverju?
„Af hverju ertu svona þreyttur?“
Þessa spurningu legg ég alltaf fyrir skjólstæðinga mína á fyrsta fundi. Og það stendur ekki á svörum: „Úff ... vinnan, börnin, makinn, félagslífið, peningaáhyggjurnar, bíllinn, íbúðin, tannréttingarnar, ríkisstjórnin, bakverkurinn, brjóstsviðinn, nágranninn, þvotta- fjallið í kjallaranum, svefnleysið, andvökunæturnar ... “
Engum dettur í hug að ábyrgðin liggi beinlínis hjá sér.
„Ertu ekki bara þreyttur af því að þú ert þreytandi?“ spyr ég í kjölfarið. Það er ekki mjög vinsæl spurning.
Allir veita viðnám þeirri hugmynd að þeir þreyti sig með lífsstíl sínum, óþarfa áhyggjum, niðurrifi og höfnun á eigin tilfinningum og persónuleika.
Setjum þetta í veraldlegt samhengi. Segjum að þú farir í gegnum venjulega viku með öllu sem henni tilheyrir, löngum vinnudögum, árekstrum við starfsfélaga, yfirmenn eða viðskiptavini, málamiðlunum við makann, uppeldi á börnunum, samskiptum við bankann og lánadrottna, hús- fundi, innkaupum, umferðartöfum, sjónvarpsglápi, eldamennsku og öllu heila klabbinu; öllu sem þú notar til að valda streitu af einhverri tegund. Á föstudegi ertu örmagna, orkan farin, lundin ólétt og gráminn siglir með þér inn í helgina.
Kannastu við þetta? Bætum einu við.
Segjum að alla sömu viku hafir þú haft einstakling við hliðina á þér, einstakling sem elti þig og lét þig heyra það, bæði með lágværu tuði og stöku öskri. Einstakling sem fann þér allt til foráttu, sem nýtti hvert „feilspor“ til að benda þér á að allt sem þú gerðir væri ómögulegt. Hann skammaði þig fyrir að fara of seint að sofa, fresta vekjaraklukkunni of oft á morgnana, pirrast út í börnin og koma of seint með þau í skólann. Hann tuðaði yfir aksturslagi þínu á leiðinni í vinnuna, einbeitingarskortinum og bunkanum af verkefnum sem hafði hlaðist upp í vinnunni, lágu laununum sem þú færð fyrir vinnuframlagið, ruslfæðinu sem þú borðaðir í hádeginu og súkkulaðistykkinu í kaffitímanum. Jafnframt taldi hann þér trú um að börnin væru ómöguleg, makinn enn verri, vinnufélagarnir líka (sérstaklega yfirmennirnir), ökumennirnir í umferðinni, skattstjórinn, stjórnmálaflokkarnir, fjölmiðlarnir, ríkisstjórnin ...
Allir yrðu þreyttir með svona þreytandi einstakling gjammandi yfir öxlina á sér í heila viku. Hvað þá allt lífið. Enginn friður, aldrei. Alltaf gjamm, niðurrif, efi, höfnun, gremja. Í eigin garð og annarra.
En er það ekki svona sem við lifum mörg hver? Við erum – innra með okkur – grimmari við okkur sjálf en við nokkurn annan. Við gefum okkur aldrei nokkurt einasta tækifæri og spörkum í okkur liggjandi, oft á dag.