Er gott að gráta?
Það er óhætt að segja að 2020 hafi gefið okkur meira en nóg til að gráta yfir. En jafnvel áður
en 2020 gekk í garð, virðist sem við höfum grátið nokkuð oft. Vísindamenn telja að konur gráti
að meðaltali 3,5 sinnum á mánuði en karlar gráti um 1,9 sinnum á mánuði. Þessar tölur geta
komið sumum okkar á óvart, sérstaklega þar sem samfélag okkar hefur oft litið á grátur -
sérstaklega hjá körlum - sem tákn um veikleika og skort á tilfinningalegum styrk.
Heilbrigður grátur
Heilbrigður gráður er fyrirbæri sem er einstakt fyrir manneskjur, grátur er náttúruleg viðbrögð
við ýmsum tilfinningum, allt frá djúpum trega og sorg til mikillar hamingju og gleði. En er
grátur góður fyrir heilsuna? Svarið virðist vera já. Læknisfræðilegur ávinningur af gráti hefur
verið þekktur allt frá fyrri öldum. Hugsuðir og læknar Grikklands og Rómar til forna sögðu að
tárin virkuðu eins og hreinsivökvi, tæmdu okkur og hreinsuðu. Hugsun dagsins í dag fellur að
mestu leyti saman við það og leggur áherslu á hlutverk grátsins sem kerfi sem gerir okkur
kleift að losa um streitu og tilfinningalegan sársauka.
Grátur er mikilvægur öryggisventill, aðallega vegna þess að það að geyma erfiðar tilfinningar
getur verið slæmt fyrir heilsuna. Rannsóknir sýna fram á það, að geyma erfiðar tilfinningar
tengist minni seiglu ónæmiskerfis, hjarta- og æðasjúkdóma og háþrýsting auk geðheilsu,
þar með talið streitu, kvíða og þunglyndi. Grátur hefur einnig sýnt fram á aukna tengslamyndun,
hvetja til nálægðar, samkenndar og stuðnings frá vinum og vandamönnum.
Ekki eru öll tár eins
Vísindamenn skipta gráti í þrjá mismunandi flokka: viðbragða tár, samfelld tár og tilfinningaleg tár.
Fyrstu tveir flokkarnir gegna því mikilvæga hlutverki að fjarlægja rusl eins og reyk og ryk úr
augunum og smyrja augun til að vernda þau gegn smiti. Innihald þeirra er 98% vatn.
Þá er það þriðji flokkurinn, tilfinningaleg tár (sem skola streituhormóna og önnur eiturefni úr kerfinu okkar),
sem mögulega býður upp á mestan heilsufarslegan ávinning. Vísindamenn hafa komist að því að
grátur losar oxytósín og endorfín. Þessi góðu efni hjálpa til við að létta bæði líkamlegan og
tilfinningalegan sársauka. Dægurmenningin hefur fyrir sitt leyti alltaf þekkt gildi góðra tára sem
leið til að líða betur - og kannski jafnvel til að upplifa líkamlega ánægju. Milljónir manna sem
horfðu á sígildar táraflokkamyndir eins og West Side Story eða Titanic (meðal annarra)
munu líklega vitna um þá staðreynd.
Um grát hjá strákum og körlum
„Ég veit að maður á ekki að gráta,“ segir í texta dægurlagsins, „en þessum tárum get ég ekki haldið inni.“
Þessi orð draga stuttlega saman ógöngur margra um tilfinningalega tjáningu. Snemma er strákum
sagt að alvöru menn gráti ekki. Þegar þessir drengir verða fullorðnir geta þeir troðið tilfinningum
sínum djúpt niður og dregið sig tilfinningalega frá ástvinum sínum, eða farið að deyfa sig með áfengi
eða eiturlyfjum, og endar jafnvel með sjálfsvígum. Margir karlar þurfa því að læra færni í því að
tengjast aftur tilfinningum sínum. Aftur á tíunda áratug síðustu aldar stýrði skáldið Robert Bly
málstofum karla þar sem hann kenndi þátttakendum hvernig á að komast í samband við löngu grafnar
tilfinningar þeirra um sorg og missi og gráta opinskátt ef þeir þurftu á því að halda. Helst ætti slík kennsla
þó að byrja snemma, heima eða í skólanum og með fullorðnum sem gera strákum óhætt að tala
um erfiðar tilfinningar.
Hvenær eru tár vandamál?
Það eru tímar þegar grátur getur verið merki um vandamál, sérstaklega ef það gerist mjög oft
og / eða af ástæðulausu, eða þegar grátur byrjar að hafa áhrif á daglegar athafnir eða verður
óstöðvandi. Fólk sem þjáist af ákveðnum tegundum klínísks þunglyndis getur í raun ekki grátið,
jafnvel þegar því líður illa. Í einhverjum af þessum aðstæðum væri best að leita til læknis sem
getur hjálpað til við að greina vandamálið og lagt til viðeigandi meðferð.
Niðurstaða
Svo krefjandi sem það kann að vera er besta leiðin að takast á við erfiðar tilfinningar,
þar á meðal sorg og sorgarviðbrögð. Það er mikilvægt að leyfa sér að gráta ef manni líður þannig.
Vertu viss um að taka tíma og finndu öruggt rými til að gráta ef þú þarft. Margir tengja grát
meðan á sorginni stendur og þunglyndi þegar það getur í raun verið merki um lækningu. Að
kenna strákum og ungum körlum að það sé í lagi að gráta getur dregið úr neikvæðri hegðun
og hjálpað þeim að lifa lífinu til fulls.
Ef grátur verður yfirþyrmandi eða óviðráðanlegur skaltu leita til læknis eða
geðheilbrigðisstarfsmanns til að finna lausnir og meðferð.
Til að enda þennan pistil á jákvæðum nótum, þá skulum við fara yfir af hverju
"hlátur er besta meðalið."
Heimild : Harvard health blog