Uppeldishlutverk ehf

Að ákveða að verða uppalandi er heilmikil og stór ákvörðun.  
Að stofna sitt eigið fyrirtæki er stór ákvörðun.  
Sem leikskólakennari líki ég því gjarnan saman í foreldrasamtölum að eignast barn sé enn mikilvægara en að stofna fyrirtæki ehf. Samt sem áður má líkja þessu saman, það geri ég gjarnan.  

Aðilarnir eignast kennitölu, uppalendurnir bera ábyrgð á kennitölu barnsins a.m.k fyrstu 18 árin. Þessa kennitölu er ekki hægt að „keyra í þrot“, fá inn hluthafa, selja hlut í eða vanrækja með neinum hætti. Þetta er „FYRIRTÆKIÐ ÞITT NÆSTU 18 ÁRIN EHF“ (Ekkert Helvítis Frí ) 
Líf einstaklingsins er mikilvægt að undirbúa vel, vanda að tengsl við uppalendur sé með jöfnu móti. Að bernskan sé ræktuð, nærð með umhyggju og utanumhaldi. Að hugað sé strax að tilfinninga- og félags þroska sem er mikilvægt alla ævi.  

Um leið og barnið er komið inn í heim uppalenda, tekur við heilmikið skipulag. Það er m.a. heilsufarseftirlit, umsókn um skólavist í leikskóla, mæta í aðlögun, sitja fundi og samtöl. Síðan þarf að  sækja barnið þegar það veikist, virða vistunartíma, sumarfrí, jafnvel lokun leikskólans, það þarf að tilkynna forföll og eða frí barnsins. Þessi heilmikla vinna krefst þess að persónulegur tími er oft af skornum skammti, upplifun uppalenda stundum sú að of miklar kröfur séu gerðar frá leikskólanum með mætingu að barnið sé í sem bestum klæðnaði til að það geti athafnað sig í náminu.  

Horfum á fyrirtækjareksturinn, það þarf að sækja um starfsleyfi, heilbrigðisleyfi, rekstrarleyfi, brunavarnir, skilagreinar þarf að borga og senda inn á réttum tíma. Síðan mæta eftirlitsaðilar án þess að gera boð á undan sér, setja út á og gera kröfur um bættari húsakost eða annað. Þau sem rekið hafa fyrirtæki, þekkja mikilvægi þess að standa í skilum, á opinberum gjöldum, að semja um frest á greiðslum og fleira. Ég tel að margir eiga auðvelt að bera þetta saman við uppeldishlutverkið. 

Í mörgum tilfellum er þetta ekki flókið, líkt og í almennum fyrirtækjarekstri þá er hægt að sækja sér námskeið, fá inn leiðsögn og fleira, heilsugæslan, skólarnir, þjónustumiðstöðvar, einkastofur út í bæ eru boðin og búin að veita ráðgjöf.  

Það kemur stundum fyrir að eigendur fyrirtækja brenna út í starfi, í dag eru til lausnir við því, ýmiskonar endurhæfing, sjúkraþjálfun og aðstoð.  

Þá velti ég upp spurningunni: Brenna uppalendur út í sínu hlutverki? Má það? Erum við kannski enn svo stolt að við viðurkennum ekki fyrir okkur sjálfum hvað þá öðrum að við þurfum hjálp? Uppalendur sem ég hef rætt við í gegnum tíðina átta sig oft á stöðu sinni eftir samtal þar sem þessi samanburður er viðhafður. Stundum erum við að tala um 5 manna fjölskyldu, móðir á fyrirtæki, faðir á fyrirtæki saman eiga þau 3 börn (3 fyrirtæki) fyrir utan hjónabandið sem má líka líkja við fyrirtæki. Ég spyr gengur þetta upp án þess að fá aðstoð?  

Sem betur fer eru ótal mörg grasrótarsamtök sem vinna ómælanlegt starf, oft á tíðum er það sjálfboðaliða starf. Þau vekja athygli á mikilvægi uppeldis og umönnunar strax frá fæðingu. Að öllum ólöstuðum vil ég nefna samtökin, Þorpið tengslasetur - Fyrstu fimm, sem einbeita sér að fyrstu 6 árum í lífi einstaklings, ég tel þau vera til fyrirmyndar í sinni vinnu. Því miður er samfélagið okkar enn á þeim stað að leikskólaárin eru „biðár“ þar til „alvöru“ skólaganga hefst. Fjöldi íslenskra og erlendra rannsókna sýna að þessi fyrstu ár eru grunnurinn af því sem koma skal, lengi býr að fyrstu gerð. 

Sem betur fer er þó umræðan að verða opinskárri og berskjöldun að færast í vöxt meðal yngri kynslóða, það er gríðarlega jákvætt. Dæmi má nefna að faðir sagði við mig með tárin í augunum „ ég kann ekki að vera pabbi, ég hef aldrei verið það áður, það er ekkert sem ég get gert rétt, ég þarf hjálp“ Ég er endalaust stolt af uppalendum sem berskjalda sig og leita sér aðstoðar. Við erum ólík og höfum mismunandi bakgrunn, við lærum ósköp lítið um uppeldishlutverkið í skólagöngu okkar og því er eðlilegt að engum sé það í blóð borið að verða gott foreldri án þess að þurfa leiðbeiningar og aðstoð.  

Ég lifi fyrir að styrkja uppalendur í þessu mikilvæga hlutverki. Í uppvexti barna okkar áttum við hjónin fyrirtæki, sem tók stóran þátt í lífi okkar allra. Skipulagið í kringum það, voru stórkostlegar barnapíur, sem í dag eru sumar orðnar leikskólakennarar gerðu það að verkum að börnin okkar fengu þá umönnun og næringu sem best var á kosið. Auk þess sem aðstoð frá vinum og fjölskyldu skipti miklu máli. Við völdum að loka fyrirtækinu tvo daga í viku, loka yfir jól og áramót til að eiga góðan tíma saman, allur tími sem gafst var nýttur með börnum okkar. Þessi reynsla gerir mér kleift að skilja enn betur aðstæður foreldra í dag.  

Þetta er allt hægt og við verðum að vernda börnin, leita aðstoðar, berskjalda okkur sérstaklega fyrir okkur sjálfum og nánustu, hvernig okkur líður í þessu merkilegasta og mikilvægasta hlutverki lífsins. 

Að lokum langar mig að minna okkur öll á að séum við í vanda, er það skylda okkar gagnvart barninu að leita aðstoðar „SEGÐU FRÁ“.  

Arnrún Magnúsdóttir  
leikskólakennari 
Fræðsla ekki hræðsla