Stattu upp!
Við sitjum allt of mikið við vinnu og heima. Þegar setið er lengi við tölvu, skrifborð eða fyrir framan sjónvarp hægir á líkamsstarfseminni, orkunotkun líkamans verður nær því sem er í hvíld og vöðvar rýrna.
Rannsóknir sýna að kyrrseta eykur líkurnar ótímabærum dauðsföllum vegna aukinnar hættu á hjarta-og æðasjúkdómum, sykursýki, offitu og ýmsum krabbameinum.
Því miður virðist reglubundin hreyfing, nokkrar klukkustundir á viku t.d. í líkamsræktinni eða sundi ekki duga til að vinna upp skaðsemi þess að sitja lengi við vinnu. Þol og styrktaræfingar eru þó nauðsynlegar til að auka úthald og byggja upp vöðva. Hreyfingin þarf að vera jafnari yfir daginn.
Landlæknir mælir með að stunda miðlungserfiða hreyfingu í minnst 30 mínútur daglega. Heildartímanum má skipta í nokkur styttri tímabil yfir daginn t.d. 10-15 mínútur í senn. Með því er átt við t.d. röska göngu, ganga tröppur eða hjóla. Því til viðbótar er æskilegt að stunda líka erfiða hreyfingu að minnsta kosti tvisvar í viku (20-30 mínútur í senn) því það viðheldur og bætir enn frekar þol, vöðvastyrk, liðleika, jafnvægi og beinheilsu.
Best er að temja sér að sitja sem minnst og nota hvert tækifæri til að hreyfa sig. Ef setið er við tölvu ætti að standa upp á 30 mínútna fresti, ganga um og teygja úr sér. Ganga til vinnufélaga í stað þess að senda tölvupóst, ganga um þegar talað er í síma, nota hækkanleg borð og standa við vinnu, taka alltaf stigann í stað lyftu og fara jafnvel 1-2svar yfir daginn upp og niður stigann ef það er hægt, fara reglulega fram og fylla á vatnsglasið og hafa ruslatunnuna staðsetta þar sem þú þarft að standa upp til að nota hana. Nota hádegishlé til að fara aðeins út.
Fyrir utan vinnu skaltu líka venja þig á að hreyfa þig. Leggja bílnum aðeins lengra frá, labba í vinnu ef tækifæri er til, fara í stuttan göngutúr þegar heim kemur og dansa þegar það kemur gott lag í útvarpinu.
Hreyfing þarf ekki að vera tímafrek, þetta snýst allt um viðhorf og vana auk þess að sjá tækifærin í kringum sig.
Höfundur greinar:
Guðrún Ólafsdóttir, hjúkrunarfræðingur